Projekt: Tadeusz Gruszczyński (rekonstrukcja wykonana w pracowni Roberta Sobocińskiego)
Lokalizacja: ul. 75 Pułku Piechoty, Chorzów
Odsłonięcie: 02.06.1934r. (zrekonstruowany 02.06.2000r.)

GPS: 50.294291, 18.934881

Jest to rekonstrukcja potocznie zwanego „Pomnika Bytomiaka”. Żelazna konstrukcja w kształcie wysokiego na 15 metrów wbitego w ziemię miecza wykonana została w Hucie Królewskiej, natomiast 5 metrową rękojeść miecza w kształcie postaci młodzieńca tzw. Bytomiaka – Ślązaka opartego na kole zębatym i trzymającego w ręku miecz symbol siły i gotowości obrony ojczyzny wykonał artysta rzeźbiarz Jan Muszkiet z Krakowa.
W podstawie pomnika zostały złożone urny z ziemią przywiezioną z miejsc walk znaczonych krwią żołnierzy pułku. Odsłonięcie i poświęcenie pomnika oraz nowo wybudowanych koszar nastąpiło w święto pułku 2 VI 1934 roku.

Postać młodzieńca została zniszczona wraz z wkroczeniem do Chorzowa wojsk niemieckich w 1939 roku. 15 II 1999 roku powołano „Komitet Honorowy Fundacji Tablicy Pamiątkowej i Odrestaurowania Pomnika Poległych Żołnierzy 75 Pułku Piechoty”, którego głównym celem było ufundowanie oraz odrestaurowanie pomnika i tablicy pamiątkowej. Do rekonstrukcji pomnika wybrana została poznańska firma artysty rzeźbiarza Roberta Sobocińskiego. Ceremonia rekonstrukcyjna wraz z odsłonięciem monumentu nastąpiła w dzień Święta Pułku oraz 80. rocznicy Bitwy Warszawskiej 2 VI 2000 roku. W czasie uroczystości w podstawę pomnika wmurowano urny z ziemią pochodzącą z mogił żołnierzy pułku poległych w okresie Wojny Obronnej 1939 roku.

Historia 75 Pułku Piechotysięga okresu międzywojennego ubiegłego wieku. W 1919 roku utworzony został wpierw 7 Batalion Strzelców a następnie 12 V 1919 roku Pierwszy Pułk Strzelców Bytomskich składający się większości z żołnierzy Górnoślązaków. Później utworzono 167 Pułk Piechoty, z którego wyszedł królewskohucki 75 Pułk Piechoty. Wszedł on w skład 7. Dywizji Piechoty, która strzegła granic państwa między Wieruszowem a Praszką. Przysięga wojskowa żołnierzy Pułku odbyła się 3 VIII 1919 roku na wieluńskim rynku, natomiast swój chrzest bojowy Pułk przeszedł w walkach w wojnie z Rosją, kiedy to 2 VI 1920 roku zdobył wieś Rybczany. Później część żołnierzy Pułku brało udział w Powstaniach Śląskich zasilając między innymi szeregi Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. 14 V 1922 roku na poligonie w Biedrusku Pułk otrzymał z rąk marszałka Józefa Piłsudskiego swój sztandar i oficjalną nazwę 75 Pułku Piechoty. Pułk 23 VI 1922 wkroczył na czele z gen. Stanisławem Szeptyckim do Królewskiej Huty witany uroczyście przez mieszkańców miasta na ulicy Wolności przy bramie triumfalnej. Dla upamiętnienia 15. rocznicy istnienia pułku oraz waleczności poległych żołnierzy zwłaszcza w bitwach pod Rybczanami, Filipowem i Postawami w czerwcu i lipcu 1920 roku w wojnie z Rosją postanowiono wybudować pomnik powołując w tym celu Komitet Organizacyjny budowy pomnika, którego przewodniczącym został Wincenty Spaltenstein. Budowę monumentu rozpoczęto w kwietniu 1934 roku. Autorem projektu był krakowski architekt T. Gruszczyński zaś fundatorem było społeczeństwo śląskie. Za – Adam Lapski. Spacery ulicami Chorzowa. (Monografia ulic miasta z opisem zabytków i miejsc godnych uwagi)

Więcej o 75 Pułku Piechoty – https://pl.wikipedia.org/wiki/75_Pu%C5%82k_Piechoty_(II_RP) oraz https://ridero.eu/pl/books/historia_1_pulku_strzelcow_bytomskich/read/)

Lokalizacja – https://goo.gl/maps/qhzazZD6s542