Upamiętnienie społeczności żydowskiej Chorzowa

Autor: Gerard Grzywaczyk
Lokalizacja: Ulica Krzywa – Park pod Kasztanami, Chorzów
Odsłonięcie: 25 października 2006 r.

GPS: 50.29231, 18.95557

Większość chorzowskich Żydów zginęła podczas II wojny światowej, zaś żydowski cmentarz zamknięto w 1958 roku. Ekshumowane zwłoki przeniesiono na czynny do dnia dzisiejszego cmentarz żydowski w Bytomiu. Dzisiaj o tym, że był to kiedyś cmentarz świadczy jedynie zachowany fragment cmentarnych murów oraz pomnik autorstwa Gerarda Grzywaczyka. Są to dwie macewy (pionowe żydowskie stele nagrobne) wykonane z granitu o wysokości 1,6 m, z wyrytym na lewej fragmentem modlitwy w języku aramejskim z jej polskim tłumaczeniem „Boże błogosław…” oraz napisem „Dla upamiętnienia społeczności żydowskiej Chorzowa – mieszkańcy miasta 2006”, na prawej przedstawienie połowy menory, czyli żydowskiego siedmioramiennego świecznika. – za Adam Lapski – Spacery ulicami Chorzowa (Monografia ulic miasta z opisem zabytków i miejsc godnych uwagi) – str.96

Park pod Kasztanami – jest jednym z kilku miejskich parków Chorzowa. Powstał na mocy Uchwały Rady Miasta, nr XLIII/849/06 z dnia 23 II 2006 roku i obejmuje teren skweru pomiędzy ulicami Krzywą i Jana Kilińskiego. Jego powierzchnia to 1,6 ha, na której rośnie 196 drzew wolnostojących w tym skupisko 30 zabytkowych białych kasztanowców (kasztanowiec zwyczajny Aesculus hippocastanum – gatunek drzewa pochodzący z Półwyspu Bałkańskiego. W Europie, jak i w Polsce sztucznie nasadzany), będących decyzją Uchwały Rady Miasta nr XLIV/873/06 z dnia 30 III 2006 r. pomnikami przyrody. Poza tym na terenie parku mamy ponad 1,14 ha trawników z kwietnikami stałymi, grupą krzewów i żywopłotów formowanych oraz kilkanaście ławek z oparciami żeliwno-drewnianymi. W części od ulicy Kilińskiego znajduje się część placu zabaw dla dzieci z kilkoma urządzeniami zabawowymi. Obok walorów przyrodniczych i rekreacyjnych tego miejsca nie można zapominać również o jego historycznej przeszłości. Znaczna część parku do marca 1973 roku była terenem żydowskiego cmentarza – kirkutu, który chorzowska Żydowska Gmina Wyznaniowa założyła w 1862 roku. W Chorzowie nie ocalało żadne miejsce związane z żydowskimi mieszkańcami miasta. Synagoga, która stała pomiędzy dzisiejszymi ulicami Wolności i Kazimierza Wielkiego, została spalona jesienią 1939 roku a wiosną 1940 rozebrana. Warto pamiętać, że było to jedna z piękniejszych budowli sakralnych miasta. Zbudowana została w 1875 roku w stylu mauretańskim, jako wolnostojący budynek z cegły, na rzucie prostokąta z wyeksponowanymi na zewnątrz wszystkimi widocznymi elementami konstrukcyjnymi wykonanymi z żeliwa.

Dla upamiętnienia społeczności żydowskiej Chorzowa

Lokalizacja – https://goo.gl/maps/x8nPfSDCqus